“Prema poslednjim podacima Elektromreže Srbije, broj podnetih zahteva za priključenje solarnih i vetroelektrana na prenosnu mrežu u zemlji značajno je opao u periodu od novembra 2023. do februara 2024. godine, s 21.5 GW na svega 11.1 GW. Glavni uzrok ovog značajnog smanjenja leži u donošenju nove regulative koja zahteva dodatne garancije za investitore i uređuje problem hiperprodukcije zahteva”, smatra dr Nenad Jovanović iz kompanije Mott MacDonald, inače koordinator Inženjerskog foruma i jedan od najaktivnijih članova Udruženja OIE Srbija.
Zahtevi za priključenja najviše su redukovani u oblasti solara, te je od zahteva odustalo 7.9 GW, dok je zahtevani kapacitet vetroelektrana smanjen za 2.6 GW. Što se tiče priključenja, oko 1 GW kapaciteta je u završnoj fazi, uključujući već priključenu vetroelektranu Krivaču od 106 MW, koja se već nalazi u probnom radu. Dodatnih 1.4 GW ima ugovor o izradi planske i tehničke dokumentacije, ali velika većina se nalazi u ranoj fazi priključenja.
Prema nacrtu Plana razvoja prenosnog sistema Republike Srbije za period 2023-2032, maksimalni kapacitet obnovljivih izvora energije (OIE) koji sistem može efikasno balansirati iznosi 5.8 GW. Balansne rezerve su projektovane za potrebe balansiranja 1 GW solarnih i 4.8 GW vetroelektrana, što čini oko 52% od ukupnih trenutnih zahteva za priključenje na prenosni sistem.
Ove informacije ukazuju na ozbiljne izazove u sektoru obnovljivih izvora energije u Srbiji, posebno usled novih regulatornih zahteva. Kao Udruženje u prethodne dve godine ukazivali smo na problem hiperprodukcije projekata i prevelikog broja zahteva za priključenje te smo apelovali da se usvoji adekvatna regulativa koja će uvesti red u oblast priključenja i rasteretiti operatore prenosnog i distributivnog sistema električne energije.
Spisak vetroelektrana i solarnih elektrana u različitim fazama dobijanja odobrenja za priključenje na prenosni sistem: